Kim jest spadkobierca ustawowy, jak można nim zostać, czy bycie spadkobiercą jest obowiązkiem, czy możliwością, z której można zrezygnować, bądź ją utracić? Na te i inne pytania opowiadam w moim podcaście:
Co to znaczy być spadkobiercą i kiedy się nim zostaje?
Spadkobierca to osoba, która – na podstawie dziedziczenia ustawowego (spadkobierca ustawowy) albo na mocy testamentu (spadkobierca testamentowy), przejmuje całość lub część spadku po spadkodawcy. Spadku – czyli pewnego zbioru praw (np. własność różnych przedmiotów majątkowych) i obowiązków (np. długi), które przed śmiercią spadkodawcy do niego przynależały. Ten wpis w sposób szczególny dotyczyć będzie spadkobierców ustawowych.
Kiedy zostajesz spadkobiercą? Typowa odpowiedź brzmi: z chwilą otwarcia spadku, to znaczy: z chwilą śmierci spadkodawcy.
Trzeba jednak pamiętać, że to nie jest pełna odpowiedź.
Przepisy kodeksu cywilnego o dziedziczeniu ustalają zasady, na podstawie których można sprawdzić kto po danym spadkodawcy może dziedziczyć jako spadkobierca ustawowy i kto może wejść w jego miejsce, jeżeli dany spadkobierca zrezygnuje, odrzucając spadek lub z innego powodu przestanie być spadkobiercą.
Jak można przestać być spadkobiercą
Bycie spadkobiercą nie jest obowiązkowe. To uprawnienie, które można określić jako pewną możliwość.
Tej możliwości można zostać pozbawionym – decyzją spadkodawcy o wydziedziczeniu, bądź też – decyzją sądu o uznaniu spadkobiercy za niegodnego.
Można też z niej zrezygnować samemu – na przykład odrzucając spadek, zrzekając się dziedziczenia lub zawierając umowę o zbyciu spadku bądź udziału spadkowego.
Spadkobierca ustawowy i testamentowy
Spadkobiercą możesz zostać na dwa zasadnicze sposoby:
- na podstawie ustawy: kodeks cywilny – jako spadkobierca ustawowy, to jest w wyniku decyzji ustawodawcy, który uchwalił przepisy o dziedziczeniu, albo
- na podstawie testamentu – jako spadkobierca testamentowy, to jest w wyniku decyzji spadkodawcy, który w oświadczeniu o swojej ostatniej woli, zwanym testamentem, zadecydował, że będziesz po nim dziedziczyć.
Co ważne – spadkobierca, który został powołany do spadku i na podstawie ustawy i na podstawie testamentu – może sam zadecydować, z której podstawy chce dziedziczyć.
Uwaga: obok dziedziczenia ustawowego i testamentowego jest także trzecia, następcza forma uzyskania praw do spadku. Wchodzi ona w grę dopiero wtedy, gdy prawowity spadkobierca, tj. osoba, która dysponuje prawomocnym stwierdzeniem nabycia spadu lub poświadczenia dziedziczenia – potwierdzającym jej prawo do spadku – zawrze z wybraną osobą (nabywcą) umowę o zbyciu spadku (w całości lub w części) lub udziału spadkowego.
Takim nabywcą może być właściwie każdy – zarówno ktoś zupełnie obcy, jak i osoba z kręgu spadkobierców.
Monika Orłowska
radca prawny
Zdjęcie: Andrea Piacquadio
***
Spadek
Spadek – bogactwo, majątek, skarby po przodkach.
Kiedyś był to częsty temat literatury i filmu. Potem, jeszcze całkiem niedawno, temat spadku pojawiał się mniej – jako synonim bogactwa, a bardziej w kontekście ryzyka odziedziczenia długów i poszukiwania sposobów, jak tego uniknąć [Czytaj dalej…]
